Kada se jedan automobil 38 godina proizvodi u gotovo istoj formi, onda je on je sam po sebi legenda. Kada kažemo da je ta legenda Jaguar XJ, onda priča dobija potpuno novi prizvuk i notu poštovanja, kakvu zaslužuju samo istinski automobilski dinosaurusi, kojih se danas sjećamo sa sjetom. 

OD KADA SE POJAVIO 1968. godine, pa sve do prestanka proizvodnje 2006. godine, Jaguar XJ je u automobilskom svijetu važio za „tešku ekskluzivu“. U njemu su se vozili i uživali britanski prinčevi, kraljice, premijeri, visoki zvaničnici, ambasadori, vrhunski fudbaleri, slavni rokeri, a godinama kasnije i raskalašeni američki reperi... Osim bezvremenskog dizajna, koji i danas ne pokazuje znake starenja, ovaj automobil je bogatu klijentelu privlačio jedinstvenim spojem luksuza snažnih benzinskih agregata i aristokratkog duha, proisteklog iz činjenice da je bio obavezan dekor u garažama britanske kraljevske porodice.

Kao idejni tvorac dizajna Jaguarove najpoznatije limuzine navodi se Ser William Lyons, koji je krajem šezdesetih godina bio na zalasku svoje karijere. XJ, koji je dobio ime kao skraćenica od engleskih riječi „Experimental Jaguar“, došao je kao kruna njegovog angažmana u autoindustriji. Osim Lyonsa, najveći doprinos u razvoju „velike mačke“ dao je i Bob Knight, britanski konstruktor, koji je osmislio efikasan sistem vješanja za XJ. Zahvaljujući nezavisnoj koncepciji oslanjanja na svim točkovima, Jaguar XJ je svojevremeno ponudio nepobjediv spoj sportskog upravljanja i vrhunske udobnosti.

PO PREDSTAVLJANJU serije 1, Jaguar XJ je ponuđen sa rednim 4.2-litarskim šestocilindričnim benzinskim agregatom, koji je razvijao za ono vrijeme impresivnih 248 KS i manjim 2.8-litarskim šestakom u verzijama sa 142 i 182 KS. Uspjeh je bio gotovo trenutan, a da bi zadovoljio sve pristigle narudžbe, Jaguar je većinu svojih proizvodnih kapaciteta preorjentisao na proizvodnju XJ, koji je svojevremeno koštao 6500 dolara.

Mada je već od starta proizvodnje trebao imati moćni 12-cilindrični agregat, kojeg je do tada koristio prelijepi kupe E-Type, XJ je ovu moćnu mašinu dobio tek 1972. godine. Iz 5.9-litarskog agregata Jaguarovi inženjeri su izvukli 269 KS, što je 1880 kg teškom XJ-u omogućilo da od 0 do 100 km/h stigne za 6,5 sekundi i da ostvari maksimalnu brzinu od 225 km/h. Impresivan rezultat, koji dobija na težini, s obzirom da je ostvaren prije 41 godine.

SERIJA 2 JAGUARA XJ predstavljena je 1973. godine, kada je svjetlo dana ugledala i njena jedina kupe verzija, koja se zbog slabog interesovanja kupaca proizvodila samo do 1978. godine. Limuzinski XJ je na smjeni generacija dobio blago modifikovanu karoseriju, sa vidno manjom maskom hladnjaka i podignutim branicima, kako bi se ispunili američki bezbjednosni standardi.

U ponudu je uveden i još jedan „šestak“ zapremine 3.4-litre, koji je razvijao 161 KS. Kvalitet izrade i pouzdanost su pali u odnosu na prethodnika, a mnogi analitičari kao krivca za takvu situaciju navode činjenicu da je Jaguar u to vrijeme pripadao britanskoj kompaniji Leyland, koja određene komponente tog automobila proizvodila u svojim nepouzdanim kooperantskim preduzećima.

SERIJA 3 PREDSTAVLJENA je 1979. godine. Sa ovim modelom iz ponude je izbačen prastari 2.8-litarski benzinac. Serija 3 ostaće upamćena po činjenici da je njen „redizajn“ potpisao čuveni italijanski dizajner Pininfarina. Sa osjetno više hroma i modernizovanim odbojnicima,  Pininfarina je dodatno naglasio elegantnu karoseriju automobila, priznavši da bi radikalne promjene bezvremenske forme Jaguarove limuzine donijele više štete nego koristi. Kako bi se dodvorio Amerikancima, Jaguar je 1986. godine predstavio XJ40. Temeljno redizajnirani „Pinifarinin“ model sa pravougaonim prednjim svjetlima, ujedno je i jedini XJ bez karakterističnih duplih okruglih farova. Ovaj automobil je razvijen na novoj platformi sa povećanim osovinskim razmakom od 2.870 mm, a dobio je jaču i laganiju karoserija, u odnosu na prvobitnu Seriju 3.

U ponudu je uveden novi redni 3.6-litarski šestocilindraš sa 225 KS, koji se kombinovao sa ZF-ovim četverostepenim automatskim mjenjačem. Temeljan redizajn pretrpjelo je i vješanje, a u standardnu opremu uvedeni su klima uređaj i putni računar. Početkom 1994. godine Jaguar je predstavio XJ300, koji je ozvaničio dizajnerski povratak ka originalu iz 1968. godine. U suštini, riječ je o temeljnom redizajnu XJ40 modela, koji sa „pravougaonim“ farovima nije uspio da pronađe pravi put do kupaca. Najviše promjena, osim na karoseriji, napravljeno je u enterijeru, kako bi se ugođaj u vožnji podigao na još viši nivo. Tri godine poslije došao je još jedan redizajn u vidu XJ308 modela. Sa njim je Jaguar u penziju poslao 6 i 12-cilindrične agregate i uveo potpuno nove V8 motore, zapremine 3.2 i 4.0-litra, sa 240 i 290 KS.

POSLJEDNJI REDIZAJN SERIJE 3 desio se 2003. godine, kada je Jaguar bio još u vlasništvu Forda. XJ je dobio aluminijumsku karoseriju, ali i novi 3.0 V6 benzinski agregat sa 240 KS. Osim njega u ponudi su još bili 3.5 i 4.2 V8 motori, te prvi dizelski agregat, koji je ikada ugrađen u jedan XJ model, 2.7-litarski V6 sa 203 KS i 435 Nm. Veliki napredak je napravljen i u tehnološkom pogledu, dok je ugođaj u vožnji podignut na još viši nivo zahvaljujući kompjuterski kontrolisanom sistemu vazdušnog vješanja.

POLOVINOM 2008. GODINE indijska kompanija Tata Motors kupila od Forda za 2,3 milijarde dolara Jaguar. Godinu i po dana kasnije, polovinom 2009., u Londonu je predstavljen potpuno novi model XJ X351. Odmah po premijeri novi XJ je u Britaniji okarakterisan kao dizajnersko remek djelo (dizajnirao ga je Škot Ian Callum), ali i istinski tehnološki biser. Aluminijumska karoserija i njena izrada po tehnologiji, koja se koristi u avioindustriji, donijeli su dozu ekskluzivnosti.

Poseban status među reprezentativnim limuzinama današnjice ovom modelu pružili su i jedinstveni „virtuelni“ instrumenti, ali i mnogi luksuzni detalji opreme poput Bowers&Wilkins ozvučenja sa 20 zvučnika i ukupnom snagom od 1200 W. U pogonsku paletu agregata uvršten je novi 3.0-litarski V6 dizelaš sa 380 KS. Osim njega, kupcima su ponuđeni i 3.0 V6 benzinac sa 340 KS, te 5.0-litarski V8 sa 510 „konja“.

Za 45 godina koliko postoji, Jaguar XJ je evoluirao sitnim koracima, da bi prerastao u jednu od najpoželjnijih luksuznih limuzina današnjice, koja osim savremenim duhom, može da se pohvali i veoma bogatom prošlošću.